تشریح جزئیات کنفرانس جامع مدیریت بحران با رویکرد هوش مصنوعی/از بحران آب تا جنگ ۱۲ روزه 

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، نشست رسانه‌ای دهمین کنفرانس جامع مدیریت بحران و HSE ظهر امروز (چهارم آبان‌ماه) با حضور محمدابراهیم زارعی، رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، مهدی زارع دبیر علمی کنفرانس، نیما جهدی دلیر دبیر اجرایی و فاطمه علی‌میرزایی دبیر اجرایی از سوی پژوهشگاه، همچنین مهراندیش مشاور امور هنری و رسانه‌ای رئیس پژوهشگاه در محل پژوهشگاه میراث فرهنگی برگزار شد.

زارعی در ابتدای نشست با اشاره به رویکرد تازه این دوره از کنفرانس گفت: این دوره با تمرکز بر هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین در مدیریت بحران، به میزبانی وزارت میراث فرهنگی و با محوریت پژوهشگاه میراث فرهنگی برگزار می‌شود. در این مسیر، همکاری دستگاه‌هایی چون وزارت راه و شهرسازی، وزارت نیرو، وزارت کشور، سازمان هواشناسی و سازمان مدیریت بحران کشور را شاهد هستیم.

وی افزود: در پژوهشگاه باور داریم مدیریت بحران صرفاً یک وظیفه واکنشی نیست، بلکه نوعی فرهنگ‌سازی و برنامه‌ریزی آینده‌نگرانه است. بحران‌ها از زلزله تا سیل و جنگ و حتی تحولات علمی و فناورانه، مرز میان نهادها را از بین می‌برند و در چنین شرایطی همکاری میان‌بخشی ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. ما خود را موظف به این همراهی می‌دانیم.

زارعی با اشاره به اهداف این رویداد تصریح کرد: کنفرانس امسال با هدف پیشگیری و کاهش خسارات ناشی از بحران برگزار می‌شود. کشور ما بحران‌خیز است و برای نخستین بار در این دوره، بخشی ویژه برای حفاظت از میراث فرهنگی در نظر گرفته شده است. افتخار داریم بخش‌هایی از این کنفرانس در موزه ملی ایران، کتابخانه و موزه ملک و کاخ‌موزه نیاوران برگزار شود.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در پایان اظهار امیدواری کرد: این رویداد بتواند زمینه‌ای برای گفت‌وگوی عملی و علمی میان پژوهشگران، مدیران و فناوران کشور فراهم کند و شاهد شکل‌گیری همدلی واقعی میان گروه‌های مختلف باشیم.

مهدی زارع رییس مرکز پیش بینی زلزله شناسی و دبیر علمی دهمین کنفرانس جامع مدیریت بحران نیز گفت:  خوشحالم که میزبانی این دوره را پژوهشگاه میراث پذیرفته ، امیدواریم با کیفیت بالا رخ دهد.

وی افزود: شهر سوخته و شهر طبس یاداور مخاطرات تاریخی است که بناهای میراثی در انها از بین رفتند.هرچه بیشتر به زمان حاضر نزدیک میشویم ، میبینیم مخاطرات انگار بیشتر در عرصه میراثی صورت میگیرد. عکسهای شصت سال پیش مسجد جامع ورارمین نشان میدهد. که چه جایگاهی داشته و الان وسط مرکز شهر ورامین قرار گرفته که اسیب هایی هم دارد. گسترش شهرها با محو اثار میراثی به کرات رخ داده مثل موردی که در شهر قزوین  سبزه میدان دیده میشود یا در اردبیل و شهرری هم همینطور.

زارعی در ادامه افزود: باید بدانیم با محوطه‌های تاریخی چگونه رفتار کنیم، حریم‌ها چگونه تعریف شده و در صورت بروز حادثه چه واکنشی نشان دهیم. این کنفرانس علمی و کاربردی همراه با دوره‌های آموزشی است و عمده تمرکز آن بر سخنرانی‌ها، کارگاه‌های تخصصی و آموزشی است. تاکنون ۱۹۰ مقاله دریافت شده که ۹۰ مقاله پذیرفته شده و ۱۲ سخنرانی کلیدی توسط اساتید ارائه می‌شود. همچنین دو میزگرد تخصصی درباره بحران آب و مدیریت بحران جنگ دوازده‌روزه با حضور فرمانده حادثه بندر شهید رجایی برگزار خواهد شد. 

وی درباره بررسی بحران‌ها در حوزه‌های تاریخی توضیح داد: در مورد جنگ نیز صحبت شد، اما هنوز زمان کافی برای تحلیل کامل آن نگذشته و ممکن است سال آینده بهتر بتوان به آن پرداخت. امیدواریم در این کنفرانس، محوطه‌های در معرض آسیب طبیعی مانند نقش رستم و تخت جمشید که به دلیل نشست زمین و پمپاژ آب در معرض خطر هستند، با نگاه متخصصین بررسی شوند. همچنین امید داریم فناوری‌های نوین، از جمله هوش مصنوعی، در این مسیر به کمک ما بیایند. 

نیما جهدی دلیر، دبیر اجرایی کنفرانس نیز در سخنانی گفت: ما با بیش از دو هزار مجموعه مکاتبه کرده و با تمامی دستگاه‌های مرتبط با ایمنی و مدیریت بحران در تماس بوده‌ایم. علاوه بر این، مسابقه عکاسی مدیریت بحران برگزار شده که در حال حاضر در مرحله داوری است. دومین دوره جایزه تجارب موفق و ناموفق بحران نیز فراخوان داده شده و تجارب دریافتی در مراسم اختتامیه اعلام خواهد شد. همچنین یک نمایشگاه تخصصی محدود برای بازدیدکنندگان در نظر گرفته شده که می‌تواند برای مخاطبان جذاب باشد.

فاطمه علی‌میرزایی، دبیر اجرایی کنفرانس، نیز اظهار داشت: ما تلاش کرده‌ایم یک پایگاه فعال در عرصه مدیریت بحران ایجاد کنیم و برنامه‌های آموزشی را با تداوم پس از کنفرانس پیش ببریم تا شبکه‌ای سراسری در این حوزه شکل گیرد و اقدامات مرتبط با بحران‌ها با سرعت و هماهنگی بیشتری اجرا شود. در این مسیر، موزه ملی ایران، کتابخانه و موزه ملک و کاخ‌موزه نیاوران همکاری خوبی با ما داشته‌اند.

در بخش پرسش و پاسخ، محمدابراهیم زارعی، رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، با اشاره به وضعیت آثار تاریخی کشور گفت: تاکنون بیش از یک میلیون اثر تاریخی در کشور شناسایی شده است، اما واقعیت این است که تنها بخش کوچکی از آن‌ها به ثبت ملی و جهانی رسیده‌اند؛ به طور مثال از هر هزار اثر، تنها حدود ۴۰ اثر ثبت ملی و ۵۰ درصد از آن‌ها ثبت جهانی شده‌اند. اگر ادعا کنیم که همه این آثار در برابر حوادث ایمن هستند، دروغ گفته‌ایم. هدف این کنفرانس نیز پیشگیری و حفاظت از این میراث است.

زارعی با ذکر نمونه‌هایی از بحران‌های گذشته ادامه داد: پس از رخداد طبس، کتاب «طبس؛ شهری که بود» نشان داد که تمام آثار تاریخی آن منطقه از بین رفته است. ارگ بم نیز با شصت درصد تخریب مواجه شد که بازسازی تا حدی ممکن بود. نقش رستم نیز به دلیل ویژگی‌های سنگی خود آسیب ندیده، اما محوطه جلوی آن صاف شده و نیاز به بررسی فنی دارد. در حال حاضر کشاورزی و دامپروری گسترده در اطراف این محوطه انجام می‌شود و فعالیت‌های تجاری نیز جریان دارد؛ تغییر این فرآیند نیازمند تصمیم‌گیری‌های کلان است و تنها با درخواست‌های میراثی قابل حل نیست. این مسائل نیاز به اقدامات حرفه‌ای و تخصصی و همچنین نیروی انسانی متخصص دارد.

زارعی در ادامه با تشریح مأموریت‌های پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت: یکی از وظایف اصلی پژوهشگاه، مطالعه علوم میراثی، بررسی ابنیه و بافت‌های تاریخی، انجام پژوهش‌های مردم‌نگاری و فعالیت در حوزه‌های حفاظت، مرمت اشیا، گردشگری، میراث طبیعی و هنرهای ملی است. همکاران ما در این عرصه‌ها مأموریت‌های قانونی و ذاتی دارند و در کنار آن، توصیه‌ها و گزارش‌های تخصصی متعددی تهیه و مقالات علمی منتشر کرده‌اند.

وی افزود: وظیفه اصلی پژوهشگاه، تولید دانش و اسناد علمی در زمینه حفاظت از میراث فرهنگی است. اعضای هیئت علمی پژوهشگاه نیز با انتشار مقالات مرتبط در نشریات علمی داخل و خارج از کشور، تلاش کرده‌اند دانش تخصصی این حوزه را توسعه دهند.

زارعی درباره کاربردی بودن نتایج کنفرانس گفت: تلاش داریم این کنفرانس را به دستورالعملی کاربردی برای وزارتخانه‌ها و نهادهای مرتبط تبدیل کنیم تا بتوان از تجربه و نتایج آن در مواجهه با بحران‌هایی همچون فرونشست زمین یا سایر حوادث مشابه استفاده کرد.